Overslaan en naar de inhoud gaan

Investeren in spoor ontwikkeling in North Sea Port

Spoorwegbeheerders ProRail en Infrabel werken samen met North Sea Port verder aan de grensoverschrijdende spoorontwikkeling in en om het havengebied van North Sea Port. Hiervoor is de projectorganisatie Rail Ghent Terneuzen opgericht, die zich de komende jaren bezighoudt met de verkenning en uitwerking van (spoor)plannen in het havengebied tussen Terneuzen en Gent. 

Kaart NL

Drie infrastructurele spoorontwikkelingen

De drie partijen buigen zich, samen met de directe omgeving, over drie mogelijke spoorontwikkelingen:

  • een nieuwe verbinding op de oostoever tussen het Nederlandse Axel en het Belgische Zelzate; 
  • een nieuwe zuid-oostboog in het spoor ten oosten van de Sluiskilbrug; 
  • ontsluiting naar het noorden van de spoorbundel aan het Kluizendok (‘Zandeken’). 

Deze mogelijke spoorontwikkelingen zijn tot stand gekomen na uitgebreid vooronderzoek gefinancierd door de Europese Unie. Hieruit bleek dat zowel de capaciteit als de betrouwbaarheid van het spoor tussen Gent en Terneuzen niet voldoende is. Ook het omschakelen van wegvervoer naar spoorvervoer (modal shift) vanuit duurzaamheidsoogpunt is met het huidige spoor niet te realiseren. 

Als eerste wordt nu verder onderzoek gedaan naar drie infrastructurele spoorontwikkelingen. Deze drie projecten zorgen in samenhang voor optimale capaciteit, betrouwbaarheid en efficiëntie van het spoornetwerk in en om het havengebied van North Sea Port.

Axel - Zelzate

Nieuwe verbinding Axel en Zelzate (Oostoever)

Sluiskilbrug

Nieuwe zuid-oostboog ten oosten van Sluiskilbrug

Kluizendok

Uitbreiding naar noorden Kluizendok (‘Zandeken’)

Bekijk de projecten

Het project

Rail Ghent Terneuzen zet in op toekomstbestendige, moderne infrastructuur. Dit betekent een sterker, grensoverschrijdend spoornetwerk. Daarmee ontstaat niet alleen een duurzaam alternatief voor wegvervoer, het geeft ook een economische boost in de regio en draagt bij aan het ontwikkelen van de regio Gent-Terneuzen door onder andere een sterker vestigingsklimaat voor bedrijven. Extra spoor is bovendien noodzakelijk om de aanhoudende groei van het goederenvervoer via spoor te faciliteren, en zo de duurzame economische groei in en om North Sea Port te waarborgen.   
 
De focus van Rail Ghent Terneuzen ligt de komende jaren op het verkennen en uitwerken van de plannen. Bij dit verdere onderzoek zal nadrukkelijk de omgeving betrokken worden door in gesprek te gaan met bewoners en organisaties uit de omgeving. 
In het voorjaar van 2021 hebben een groot aantal Nederlandse en Vlaamse overheden een intentieverklaring ondertekend. Een breed gedragen akkoord, dat na uitgebreid onderzoek en studie tot stand is gekomen.

Intentieverklaring   Bijlagen

Kluizendok containers breakbulk

Financiën

Met de ondertekening van de intentieverklaring in 2021 voorzien Nederland en België/Vlaanderen samen 4 miljoen euro (50/50) voor de verdere verkenning en planuitwerking van Rail Ghent Terneuzen. Inmiddels is de eerste financiering toegezegd. Het Nationaal Groeifonds in Nederland draagt 105 miljoen euro (incl. btw) bij voor de ontwikkeling van Rail Ghent Terneuzen. Dit onder 4 voorwaarden. De belangrijkste voorwaarden zijn dat er ook een voorwaardelijke bijdrage komt binnen 2 jaar uit België en dat er gezamenlijk een financiële aanvraag bij de Europese Unie wordt gedaan. Inmiddels heeft de Belgische regering in december 2022 middelen vrijgemaakt voor het project, en is er begin 2023 een Europese subsidieaanvraag voor financiering van de Verkenningsfase ingediend.
Naast de bijdrage uit het Nationaal Groeifonds, zijn er ook financiële middelen beschikbaar gesteld in Nederland vanuit het pakket ‘Wind in de zeilen’. Het gaat om 15 miljoen euro (incl. btw). Vanuit de Belgische overheid zijn er middelen voorzien uit het Meerjareninvesteringsplan (MIP) 2023 - 2032 en uit het Strategisch meerjareninvesteringplan (SMIP). In totaal gaat het om 101 miljoen euro (excl. btw).

Bereikbaar, duurzaam, leefbaar

Een spoedig verloop van de spoorontwikkeling in het havengebied North Sea Port wordt op nationaal niveau gesteund. Het gebied rond Gent en Terneuzen ontwikkelt zich meer en meer tot één samenhangende grensoverschrijdende regio, bijvoorbeeld met betrekking tot de arbeidsmarkt, woningmarkt, cultuur en zorg. Daarmee zetten we in op duurzaam transport en leefbaarheid in het havengebied en een betere bereikbaarheid van bedrijven.  
 
Met het Rail Ghent Terneuzen project kunnen op termijn 8.500 vrachtwagens per maand van de weg gehaald worden, met tot 80% minder CO2-uitstoot per kilometer als gevolg. 
 
Alle partijen die de intentieverklaring hebben ondertekend, delen de ambitie voor regionale groei en de ontwikkeling van een dynamisch en florerend North Sea Port. Een verdere ontwikkeling van de spoorontsluiting in het havengebied is daarbij essentieel. Die zorgt namelijk voor een betere bereikbaarheid van de bedrijven. Het bevordert de ontwikkeling van het multimodaal vervoer in de haven, waardoor het spoor beter samengaat met vervoer van goederen via binnenvaart, zeevaart, weg en buisleiding. Extra spoorontsluitingen passen daarbij ook in het klimaatbeleid door in te zetten op duurzaam transport en leefbaarheid in en rond het havengebied.

Breed draagvlak

Het spoorproject Rail Ghent Terneuzen heeft een breed draagvlak. Naast de projectpartners hebben een groot aantal bedrijven zoals Verbrugge Terminals B.V., Stukwerkers, Yara, Arcelor Mittal en OVET, koepelorganisaties VNO-NCW, VOKA/VeGHO alsook PORTIZ en North Sea Port District, vervoerders in de grensregio en de Vlaamse Overheid, de aanpak en oplossingsrichting voor de problematiek richting de Europese Commissie onderstreept. Ook natuurorganisaties ZMF en Bond Beter Leefmilieu steunen deze aanpak, evenals de Executive Board and the Management Board of Rail Freight Corridor North Sea Baltic, Corridor Rhine-Alpine en Rail Freight Corridor North Sea-Mediterranean.

In zowel het Nederlandse als Belgisch Federaal Parlement is unanieme politieke steun uitgesproken aan het grensoverschrijdende spoorgoedervervoer Rail Ghent Terneuzen.

Lineas treinverbinding Gent Piadena

Aanleiding

In het project Rail Ghent Terneuzen is eerder al onderzocht welke knelpunten de huidige spoorinfrastructuur tussen Terneuzen en Gent met zich meebrengt. Dit om in kaart te brengen wat nodig zou zijn voor een optimale ontwikkeling van de regio in en om het havengebied van North Sea Port. 
Benieuwd wat er tot nu toe onderzocht en gedaan is in het project Rail Ghent Terneuzen? Bekijk dan het hoofdstuk Aanleiding.

Informatie video  Brochure   Planning

Ontvang onze nieuwsbrief

Blijft u graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen van het spoor in uw woonomgeving? Meld u zich nu aan voor de nieuwsbrief van Rail Ghent Terneuzen.